Người dân phấn khởi trước lộ trình toàn dân được khám sức khỏe miễn phí

Theo Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần. Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Hiện Bộ Y tế hiện đang triển khai xây dựng dự thảo Đề án miễn viện phí toàn dân và dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 9/2025. Đề án sẽ xác định cụ thể về mục tiêu, phạm vi, đối tượng, khung lý thuyết và tham khảo kinh nghiệm quốc tế.

Đây được xem là tín hiệu tích cực cho công tác chăm sóc sức khỏe toàn dân, nâng cao chất lượng cuộc sống, đặc biệt là những người thuộc nhóm yếu thế trong xã hội.

Thay đổi tích cực công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Theo thống kê cơ bản, với tổng dân số khoảng 100 triệu dân, mỗi năm Việt Nam ghi nhận gần 180.000 ca mắc mới bệnh ung thư được phát hiện và hơn 120.000 người tử vong vì căn bệnh này. Tổ chức Y tế thế giới dự báo đến năm 2040, số ca mắc mới ung thư tại Việt Nam tăng khoảng 59,4%, số ca tử vong do ung thư tăng khoảng 70,3%.

Mặc dù tỷ lệ mắc mới của Việt Nam không nằm trong nhóm cao nhất thế giới, nhưng tỉ lệ tử vong vẫn ở mức đáng lo ngại, phản ánh thực trạng nhiều bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn muộn, làm giảm hiệu quả điều trị.

Như vậy, chính sách miễn viện phí và một số một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân theo Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị là một chủ trương tiến bộ, được dư luận xã hội vui mừng đón nhận. Nghị quyết sẽ là cơ hội để làm vơi bớt gánh nặng tài chính, giúp người dân có điều kiện tiếp cận nhiều hơn với các dịch vụ y tế cơ bản.

Chia sẻ với PV Tạp chí Sức khỏe Cộng đồng, Th.s bác sĩ Lê Văn Tuấn – Bệnh xá Quân dân y 726, Trung đoàn 726, Binh đoàn 16 – cho rằng Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị sẽ tạo ra thay đổi tích cực toàn diện bền vững trong lĩnh vực y tế, hướng đến mục tiêu mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất.

“Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết số 72 là chuyển trọng tâm từ chữa bệnh sang phòng bệnh, lấy y tế dự phòng và y tế cơ sở làm nền tảng và người dân sẽ được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, quản lý sức khỏe toàn diện ngay tại Trạm y tế cấp xã.

Với kế hoạch từ 2025 – 2030, các địa phương luân phiên, luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế cấp xã mỗi năm, tôi tin rằng chất lượng đội ngũ y bác sĩ ở cơ sở sẽ ngày càng được nâng cao. Từ đó, người dân ở cả những vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn và hải đảo được tiếp cận với trình độ y tế tốt nhất”, bác sĩ Tuấn nói thêm.

Cũng theo bác sĩ Tuấn, hiện ngành y tế đã có những bước đi tích cực đầu tiên cho kế hoạch nâng cao chất lượng y tế từ cơ sở. Điển hình như TP. Hồ Chí Minh đã khởi động chương trình luân phiên bác sĩ chuyên khoa ra công tác tại Côn Đảo từ đầu tháng 9 này. Những ca cấp cứu thành công người bệnh trong thời gian qua ở Côn Đảo là minh chứng rõ rệt cho bước chuyển mình quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng tại địa bàn đặc thù, nơi từng phụ thuộc hoàn toàn vào việc chuyển tuyến khi có tình huống cấp cứu nghiêm trọng.

Người dân phấn khởi chờ Nghị quyết đi vào thực tiễn

Là một nông dân quanh năm gắn bó với cây cà phê ở vùng biên giới xã Ia Krái (tỉnh Gia Lai), việc đi khám bệnh mỗi khi đau ốm của bà Nguyễn Thị Quỳnh (54 tuổi) là điều xa xỉ. Quãng đường đi từ nhà ra bệnh viện tuyến huyện hay tỉnh rất xa, vì thế mỗi khi đau ốm, bà hay những người xung quanh đều “ngại” đi khám. Ốm đau còn không đi bệnh viện, việc đi khám tổng quát hàng năm càng không được những người nông dân như bà quan tâm.

“Cũng biết sức khỏe là điều quý giá nhưng chi phí khám chữa bệnh đôi khi là gánh nặng. Nếu được hỗ trợ khám sức khỏe định kỳ miễn phí ở gần nhà thì còn gì bằng. Tôi mong chương trình được triển khai đồng bộ, đặc biệt ở những vùng quê để người già như chúng tôi không phải đi xa hay chờ đợi lâu. Nếucó bệnh được phát hiện sớm nhờ khám định kỳ cũng phần nào giảm áp lực cho gia đình. Hy vọng chính sách này sẽ được thực hiện đúng như kỳ vọng để người dân được chăm sóc tốt hơn”, bà Quỳnh chia sẻ.

Là bà mẹ trẻ, chi khí y tế và tiêm vắc xin cho con của chị Đặng Thị Kim Quyền (ngụ phường Tân Thới Nhất, TP. Hồ Chí Minh) vào mỗi tháng là vấn đề không nhỏ. Mặc dù Nhà nước có chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ sơ sinh, nhưng mỗi khi Trạm y tế thiếu vắc xin, chị buộc phải đưa con đi tiêm ở các cơ sở tư nhân và mất thêm khoản chi phí khá lớn.

“Khi nghe thông tin về chính sách, những gia đình trẻ như chúng tôi rất phấn khởi và vui mừng vì có thể giảm được phần nào gánh nặng chi phí. Nếu chính sách này được thực hiện, tôi hy vọng các bệnh viện sẽ có đủ bác sĩ và trang thiết bị để phục vụ tốt hơn, đặc biệt là cho trẻ em. Tôi cũng mong có thêm các chương trình tư vấn sức khỏe cho mẹ và bé, để chúng tôi biết cách chăm sóc con tốt hơn”, chị Quyền nói.

“Khi nghe được thông tin này, em thấy mừng, đặc biệt là nếu chính sách sớm được đưa vào thực tế.Việc khám sức khỏe định kỳ giúp mọi người đều hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình. Nhiều người trẻ như em thường chủ quan, không khám sức khỏe thường xuyên, có bệnh rồi mới vội vàng đi chữa, lúc đó vừa mất tiền lại mất thời gian”, Đặng Ngọc Anh Thư – sinh viên năm 2 Trường Đại học Kinh tế tài chính TP. Hồ Chí Minh – nói khi được hỏi về Theo Nghị quyết 72-NQ/TW.

Chính sách gắn chặt với bảo hiểm y tế

Theo thông tin từ Vụ Bảo hiểm y tế – Bộ Y tế, chính sách miễn viện phí toàn dân đang được xây dựng với mục tiêu giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh, ưu tiên nhóm yếu thế và trẻ em, hướng tới nền y tế công bằng, hiệu quả, bền vững, không ai bị bỏ lại phía sau.

Tuy nhiên, miễn viện phí không đồng nghĩa với việc người dân đến khám chữa bệnh theo nhu cầu không phải trả tiền. Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách này phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, đồng thời thực hiện có lộ trình.

Theo đó, Nhà nước và quỹ bảo hiểm y tế sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân, đặc biệt là trẻ em, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người yếu thế, đối tượng chính sách xã hội. Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần.

Theo lộ trình, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỷ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ Bảo hiểm y tế để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp với việc tăng mức đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2027.

Ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội cũng sẽ chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn tại cấp khám chữa bệnh ban đầu, cơ bản theo lộ trình phù hợp nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỉ lệ mắc và tử vong, tiết kiệm chi phí điều trị giai đoạn muộn.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân – không phân biệt vùng miền, giàu nghèo – được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính.

Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ bảo hiểm y tế, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.