Viên thuốc tránh thai dành cho nam không chứa hormone lần đầu tiên được đưa vào thử nghiệm lâm sàng

Loại thuốc này có tên YCT-529 đã thể hiện hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc hạn chế sản xuất tinh trùng ở chuột và các loài linh trưởng không phải người, đồng thời gần như không gây tác dụng phụ.

(Ảnh minh họa)

Ở chuột đực, loại thuốc tránh thai độc đáo này bắt đầu phát huy tác dụng trong vòng một tháng sử dụng, làm giảm gần như hoàn toàn khả năng mang thai ở chuột cái khi giao phối. Khỉ macaque đực cần liều YCT-529 cao hơn, nhưng thuốc cũng làm lượng tinh trùng giảm mạnh mà không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng.

Điều quan trọng là sau khi ngừng sử dụng thuốc, khả năng sinh sản của các con vật phục hồi nhanh chóng. Thuốc cũng không gây ra thay đổi đáng kể nào đối với ba hormone quan trọng trong việc sản xuất tinh trùng: testosterone, FSH và inhibin B.

Tương tự như thuốc tránh thai nữ dựa trên hormone, các loại thuốc tránh thai nam ảnh hưởng đến hormone sinh dục có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn như tăng cân, trầm cảm hoặc tăng mức cholesterol “xấu”. Trong quá khứ, những hậu quả ngoài ý muốn này đã khiến nhiều loại thuốc tránh thai nam dù hiệu quả cũng không thể tiếp tục thử nghiệm trên người.

Điều này đã thúc đẩy các nhà khoa học chuyển hướng nghiên cứu sang các phương pháp không hormone, và cho đến nay, kết quả đang rất triển vọng.

Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 đối với YCT-529 đã hoàn tất, và dù kết quả chưa được công bố, nhưng thành công đủ để thuốc bước vào giai đoạn 2, tập trung đánh giá tính an toàn và hiệu quả. Thử nghiệm này bắt đầu tại New Zealand từ tháng 9/2024.

“Một loại thuốc tránh thai nam an toàn và hiệu quả sẽ mang lại nhiều lựa chọn hơn cho các cặp đôi trong việc kế hoạch hóa gia đình”, nhà hóa dược Gunda Georg từ Đại học Minnesota cho biết. Điều này sẽ cho phép chia sẻ trách nhiệm công bằng hơn trong việc lập kế hoạch sinh con và mang lại quyền tự chủ sinh sản cho nam giới.

Phòng thí nghiệm của Georg đã bắt đầu nghiên cứu YCT-529 nhiều năm trước nhờ tác động của nó đến một loại protein có tên là thụ thể alpha của axit retinoic (RAR-alpha). Thụ thể này tương tác với axit retinoic – một chất chuyển hóa của vitamin A – để ảnh hưởng đến quá trình phát triển tế bào, hình thành tinh trùng và phát triển phôi thai.

Axit retinoic (RA) đóng vai trò trong việc thúc đẩy quá trình sản xuất tinh trùng (Nguồn: MIT)

YCT-529 hoạt động bằng cách chặn RAR-alpha, và vì nó chỉ nhắm đến duy nhất loại thụ thể này, nên hạn chế được tác dụng phụ không mong muốn.

Nghiên cứu hiện tại được tài trợ bởi Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), với sự tham gia của các nhà khoa học từ Đại học Columbia, Đại học Minnesota, và công ty dược YourChoice Therapeutics. Nhiều năm trước, Georg và các cộng sự từng cho biết họ sẽ bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vào năm 2022. Nghiên cứu hiện đang diễn ra chậm hơn so với dự kiến, nhưng vẫn tiến triển tích cực.

Nadja Mannowetz, giám đốc khoa học kiêm người sáng lập YourChoice Therapeutics, cho biết các nghiên cứu trên động vật của họ đã đặt nền tảng cho các thử nghiệm lâm sàng trên người đối với YCT-529, và hiện đang tiến hành hiệu quả. “Tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn ở Mỹ và trên toàn cầu hiện nay gần 50%, vì vậy chúng ta cần thêm nhiều lựa chọn tránh thai – đặc biệt là dành cho nam giới”, bà nói thêm.

YCT-529 không phải là loại thuốc tránh thai nam không hormone duy nhất đang được nghiên cứu. Một nghiên cứu khác công bố năm 2024, do các nhà khoa học tại Trường Y Baylor dẫn đầu, đã thử nghiệm một hợp chất khác mang tên CDD-2807. Khi tiêm vào chuột đực, hợp chất này khiến chúng không thể tạo ra lứa con. Tuy nhiên, loại thuốc này vẫn chưa được đưa vào thử nghiệm lâm sàng.

Lần cuối cùng một biện pháp tránh thai dành cho nam được phê duyệt là vào những năm 1980, khi các nhà khoa học phát triển phương pháp thắt ống dẫn tinh ít xâm lấn. Một khảo sát vào năm 2023 với hơn 2.000 nam giới cho thấy hơn 75% sẵn sàng sử dụng các biện pháp tránh thai mới.

“Phụ nữ đã gánh vác gánh nặng tránh thai quá lâu”, Mannowetz nói trong một thông cáo báo chí gần đây. Các dữ liệu cho thấy nam giới muốn giúp đỡ, và họ sẵn sàng thử các lựa chọn tránh thai mới. Dữ liệu cũng cho thấy phụ nữ tin tưởng họ. Sau gần hai thế kỷ không có đổi mới nào trong lĩnh vực tránh thai nam, đã đến lúc thay đổi – và chúng tôi tự hào là một phần trong điều đó.

Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Nature Communications.