Ké đầu ngựa, còn gọi là thương nhĩ tử, từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền như một vị thuốc quý. Với đặc tính cay đắng, tính ấm, hơi có độc, đi vào kinh phế, loại thảo dược này không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn được ghi chép trong nhiều sách thuốc cổ. Vậy cây ké đầu ngựa thực sự có những tác dụng gì?
Đặc điểm và thành phần dược liệu
Ké đầu ngựa được dùng nhiều để làm thuốc (Ảnh minh họa)
Ké đầu ngựa (tên khoa học Xanthium strumarium L.) thuộc họ Cúc, thường mọc hoang ở khắp các vùng quê, từ bãi đất trống đến bờ ruộng. Bộ phận được sử dụng chủ yếu là quả, hạt và lá phơi khô. Theo Đông y, vị thuốc này có tác dụng giải biểu, thường được dùng để chữa cảm lạnh.
Thành phần hóa học trong ké đầu ngựa gồm alcaloid, saponin, iod và chất béo. Đặc biệt, trong hạt chứa sitosterol-D-glucoside và xanthumin là những hoạt chất có khả năng kháng viêm, giảm căng thẳng và hỗ trợ ổn định đường huyết.
Nhiều công dụng trong phòng và trị bệnh
Ké đầu ngựa mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe (Ảnh minh họa)
Không chỉ là một vị thuốc trị cảm, ké đầu ngựa còn được y học hiện đại chứng minh có nhiều lợi ích. Hoạt chất sitosterol-D-glucoside trong hạt giúp ức chế viêm và diệt khuẩn, nhờ đó hỗ trợ điều trị các vết thương, mụn nhọt, lở loét. Xanthium trong quả có tác dụng kháng khuẩn mạnh, thường được chế thành thuốc mỡ bôi ngoài da để chữa eczema, ngứa, ghẻ hay côn trùng đốt.
Đáng chú ý, thảo dược này còn giúp làm dịu thần kinh, giảm căng thẳng và mệt mỏi, đồng thời góp phần ổn định đường huyết nhờ khả năng thúc đẩy sản sinh insulin. Trong dân gian, nước sắc từ quả ké đầu ngựa thường được dùng hỗ trợ điều trị viêm xoang với hiệu quả giảm ngạt mũi, chảy nước mũi. Ngoài ra, y học cổ Trung Quốc còn dùng ké đầu ngựa để phòng bệnh bướu cổ, trị thấp khớp, cảm lạnh, thậm chí hỗ trợ điều trị lao hạch và một số loại ung thư.
Lưu ý khi sử dụng
Phụ nữ mang thai không được sử dụng (Ảnh minh họa)
Mặc dù có nhiều công dụng, nhưng ké đầu ngựa là dược liệu có độc nhẹ, do đó không nên tự ý sử dụng. Người bệnh cần tham khảo ý kiến thầy thuốc Đông y trước khi dùng để tránh tương tác với các loại thuốc khác. Phụ nữ mang thai, cho con bú tuyệt đối không sử dụng. Ngoài ra, dược liệu đã mọc mầm hoặc dùng trong trường hợp nhức đầu do huyết hư có thể gây hại. Trong quá trình điều trị bằng ké đầu ngựa, người bệnh cũng nên kiêng thịt lợn, thịt ngựa để hạn chế tác dụng phụ.
Có thể thấy, cây ké đầu ngựa là thảo dược mang lại nhiều lợi ích từ kháng viêm, trị mụn nhọt, hỗ trợ điều trị viêm xoang đến phòng ngừa bướu cổ. Tuy nhiên, hiệu quả còn tùy thuộc cơ địa từng người, và quan trọng hơn cả là phải sử dụng đúng cách, đúng liều lượng để tránh những rủi ro không mong muốn.
Tin liên quan: