Thủ tướng chủ trì phiên họp thứ 4 Ban chỉ đạo Trung ương về xóa nhà tạm, nhà dột nát

Cùng dự Phiên họp có Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành liên quan.

Phiên họp được kết nối trực tuyến đến trụ sở Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Phiên họp thứ 4 Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước diễn ra sáng 11/5 (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Cả nước đã xóa được gần 209.000 nhà tạm, dột nát

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, việc xoá nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước cho Nhân dân là công việc rất nhân văn, ý nghĩa, được triển khai rất tích cực với tinh thần, phương châm chỉ đạo “ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít giúp ít”.

Tại phiên họp thứ ba (ngày 10/3/2025), Ban Chỉ đạo đã tiếp tục thống nhất phương hướng, cách thức thực hiện và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên, các bộ, cơ quan, địa phương với tinh thần “Chỉ bàn làm, không bàn lùi; quyết tâm đến ngày 31/10/2025 cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước”.

Sau phiên họp thứ ba, chúng ta tiếp tục triển khai thực hiện rất nhiều việc. Về cơ bản, đã ban hành đầy đủ hệ thống văn bản theo thẩm quyền để đẩy mạnh triển khai chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước; đặc biệt là các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, giải quyết khó khăn, vướng mắc, trả lời kiến nghị của các địa phương.

Căn cứ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương tại Thông báo số 158/TB-VPCP, đến nay các cơ quan Trung ương và địa phương đã hoàn thành 18/27 nhiệm vụ, đang triển khai 09/27 nhiệm vụ.

Từ khi phát động đến nay, cả nước đã xóa được gần 209.000 nhà (trong đó: khánh thành và bàn giao 111.000 nhà; khởi công 98.000 nhà), đạt khoảng 77% trên tổng số nhu cầu. Từ Phiên họp thứ ba đến nay tăng gần 87.000 nhà được khởi công, khánh thành, bình quân tăng 26 nhà/địa phương/ngày.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc phiên họp lần thứ 4 Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Cùng với nỗ lực của những người được hỗ trợ; sự giúp đỡ tự nguyện, vô tư của cộng đồng, bà con, làng xóm, người thân, họ hàng, đoàn thể; lãnh đạo các địa phương, các bộ ngành vào cuộc rất tích cực, hăng hái; nhiều ngôi nhà được xây dựng với giá trị cao hơn nhiều so với kinh phí được Nhà nước hỗ trợ.

Đây là kết quả rất đáng khích lệ trong bối cảnh các cấp, các ngành, các địa phương đang phải thực hiện đồng thời các nhiệm vụ, nhất là sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt 8% trở lên trong điều kiện còn nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, nhiệm vụ từ nay đến ngày 31/10/2025 vẫn còn rất nặng nề (còn khoảng 61.800 nhà tạm, nhà dột nát) do liên quan đến nhiều bộ, cơ quan, địa phương, phạm vi triển khai rộng, trong khi thời gian còn lại không nhiều (khoảng 170 ngày). Bình quân mỗi ngày phải hoàn thành khoảng 364 căn trên cả nước; bình quân mỗi địa phương phải hoàn thành 8 căn/ngày.

Vì vậy, yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương nỗ lực cao hơn, quyết tâm lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn, đúng trọng tâm, trọng điểm hơn để thực hiện thắng lợi mục tiêu của Chương trình.

Tại Phiên họp, Thủ tướng đề nghị các đại biểu trao đổi, thảo luận với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, trong đó tập trung đánh giá thực trạng tình hình kết quả triển khai Chương trình tại các bộ, cơ quan, địa phương; tiếp tục làm rõ những khó khăn, vướng mắc, thách thức trong triển khai Chương trình (về thủ tục, quy trình thực hiện; cách thức phân bổ kinh phí hỗ trợ; bố trí đất ở; vấn đề nhân lực, vận chuyển vật liệu; sử dụng nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2024….).

Cùng với đó, giải đáp đề xuất, kiến nghị của địa phương, tháo gỡ khó khăn liên quan đến kinh phí hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ và 2 chương trình mục tiêu quốc gia; các bài học kinh nghiệm trong chỉ đạo, điều hành, phân bổ và huy động nguồn lực theo tinh thần “6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ kết quả, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm”; các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá để giữ đà, giữ nhịp, giữ khí thế, giữ tiến độ trong việc triển khai Phong trào; những mặt được thì phát huy, nhân rộng, cái gì chưa được thì rút kinh nghiệm, điều chỉnh.

Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết: Trước hết trên quy mô toàn quốc từ phiên họp thứ 3 đến nay, tình hình chuyển đổi nhanh và kết quả rõ rệt hơn. Cụ thể:

Các địa phương đã hoàn thành việc rà soát nhu cầu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn của cả 3 đối tượng gửi báo cáo về Trung ương. Có những địa phương giảm đi nhưng cũng có địa phương số lượng gia tăng.

Cho đến nay tất cả các địa phương xây dựng kế hoạch, cách thức triển khai, xác định tiến độ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Có 9 tỉnh có thời gian chậm nhất cũng đều đăng ký đến ngày 31/10. 9 tỉnh đăng ký tháng 9 hoàn thành. Như vậy có 18 tỉnh đăng ký trong tháng 9, còn lại đều đăng ký trước tháng 10.

Tại phiên họp thứ ba, chúng ta có 7 địa phương xóa xong nhà tạm nhà dột nát. Từ đó đến nay chúng ta có thêm 8 địa phương hoàn thành dịp 30/4, bao gồm Thái Nguyên, Tây Ninh, Bình Phước, Cần Thơ, Vĩnh Long, Trà Vinh, Kiên Giang, Khánh Hòa.

Trong 8 địa phương này, có 3 địa phương hoàn thành 100% cả ba lĩnh vực là Cần Thơ, Khánh Hòa và Tây Ninh. Còn 5 địa phương gồm Thái Nguyên, Kiên Giang, Bình Phước, Vĩnh Long, Trà Vinh thì có địa phương còn nợ lĩnh vực nhà của người có công và một số địa phương nợ chương trình mục tiêu giảm nghèo.

Theo đăng ký, trong tháng 5 sẽ có thêm 6 địa phương hoàn thành chương. Ngày 15/5 này, Sơn La sẽ công bố hoàn thành, còn lại Hà Tĩnh, Bình Định, Ninh Thuận, Long An, Hòa Bình.

Đến tháng 6, sẽ có thêm 16 địa phương đăng ký hoàn thành. Như vậy theo kế hoạch, cuối tháng 6, đầu tháng 7, chúng ta có khả năng có 37 địa phương hoàn thành chương trình, có thể sơ kết bước đầu được.

26 địa phương còn lại đăng ký từ tháng 7 đến tháng 10 sẽ hoànthaành, trong đó tháng 7 có 4 địa phương, tháng 8 có 9 địa phương, tháng 9 có 9 địa phương, tháng 10 địa phương có 9 địa phương.

Kết quả đến nay cả nước đã xóa được 209.000 căn nhà/tổng số rà soát đăng ký đợt cuối cùng là 270.800 căn, trong đó khánh thành 111.000 căn, khởi công 98.000 căn, đạt 77%.

Như vậy, từ phiên họp thứ ba đến nay đã tăng 87.000 căn, bình quân chúng ta đạt 26 căn nhà/1 địa phương mỗi ngày. Đối tượng hộ cận nghèo thuộc chương trình xóa nhà tạm nhà dột nát, tức là không nằm trong chương trình mục tiêu, không nằm trong nguồn người có công, là đối tượng khó khăn nhất thì tỉ lệ hoàn thành cao nhất, đạt 80% cả nước. Chúng tôi lo nhất là đối tượng này thì lại hoàn thành 80%.

Về hỗ trợ nhà người có công, mặc dù Trung ương chưa hỗ trợ tiền xuống nhưng nhiều địa phương đã cố gắng ứng trước hoặc vận động kinh phí để xóa được 50,79%.

Thứ ba là hỗ trợ nhà ở thuộc 2 chương trình mục tiêu quốc gia đạt bình quân là 68%, trong đó chương trình giảm nghèo thì khó khăn hơn, mới đạt 52%.

Về huy động nguồn lực hỗ trợ, cho đến ngày hôm qua đã có 3142.8 tỷ đồng theo phương án huy động ngày 5/10/2024, đạt 91,8%. Đến giờ này, các nhà tài trợ đều tài trợ hết. Còn 2 đơn vị nữa là Tập đoàn Dầu khí và TH TrueMilK cam kết trong tháng 5 sẽ thực hiện, lúc đó sẽ đạt 100%.

Về xã hội hóa các nguồn lực, theo báo cáo của các địa phương, đã huy động được hơn 1.807 tỷ đồng; đóng góp của các hộ gia đình được 1.074 tỷ đồng.

Ngoài ra, các địa phương còn huy động 321.000 ngày công, 660 tấn xi măng, 500 m3 đá, 310.000 viên gạch, 150 khối cát nền, 3.000 viên ngói.

Đặc biệt, trong hoạt động này, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng rất quyết liệt. Một số đơn vị khó khăn vướng mắt về đất, đến giờ này cơ bản đã giải quyết. Đến ngày hôm qua, cập nhật phần mềm, không có địa phương nào kêu khó khăn về đất nữa.

Khó khăn nhất hiện nay là kinh phí hỗ trợ để làm nhà người có công chưa triển khai được. Thủ tướng đã duyệt 1.970 tỷ để trình Quốc hội nhưng Thường vụ Quốc hội chưa cho ý kiến.

Thứ hai, một số địa phương tự ứng tiền trong số tiền đã được duyệt nhưng không được dùng.

Thứ ba, một số địa phương hiện nay có tiền, tất cả các địa phương đã được chuyển hết tiền rồi, không còn thiếu tiền nhưng một số địa phương triển khai chậm.

Về một số việc thời gian tới, số nhà tạm, nhà dột nát thuộc 03 đối tượng cần khởi công xây dựng mới, sửa chữa còn rất lớn, thời gian còn lại ngắn. Từ nay đến ngày 31/10/2025 cần khởi công xây dựng trên 61.800 căn. Trong đó, nhà ở đối với người có công với cách mạng khoảng 24.800 căn; nhà ở thuộc 02 chương trình mục tiêu quốc gia khoảng 27.000 (giảm nghèo bền vững khoảng 23.000 căn, dân tộc thiểu số khoảng gần 4.000 căn), nhà ở thuộc Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát khoảng trên 10.000 căn.

Để hoàn thành mục tiêu đề ra, các địa phương cần phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai bám sát kế hoạch đặt ra bảo đảm hoàn thành mục tiêu trước ngày 31/10/2025; nhất là 18 địa phương đăng ký kế hoạch hoàn thành vào tháng 9 và tháng 10 năm 2025. Vì đây là các địa phương có số lượng nhà còn rất nhiều, đang gặp nhiều khó khăn cả trong huy động nguồn lực và triển khai thực hiện. 4 đơn vị là Điện Biên, Quảng Nam, Lai Châu, Gia Lai cần tập trung chỉ đạo; tuần tới chúng tôi sẽ cử các đồng chí có trách nhiệm cùng với địa phương nắm bắt lại vấn đề này.

Đề nghị Thủ tướng và Ban chỉ đạo cho phép các vấn đề sau đây:

Thứ nhất, Bộ trưởng Bộ Tài chính sớm trình cấp có thẩm quyền phân bổ kinh phí hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ để các địa phương triển khai thực hiện.

Thứ hai nếu Thường vụ chưa cho ý kiến, thì Thủ tướng và Ban chỉ đạo cho phép địa phương ứng trước kinh phí từ nguồn quỹ của địa phương để hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ và thực hiện hoàn ứng sau khi trung ương phân bổ kinh phí trên cơ sở nguyên tắc không vượt quá tổng số nhà, số tiền cần hỗ trợ địa phương đã báo cáo Bộ Xây dựng gửi Bộ Tài chính.

Thứ ba, đề nghị Bộ Xây dựng chủ trì sửa đổi, bổ sung Thông tư về định mức hỗ trợ nhà ở thuộc 02 chương trình mục tiêu quốcgi a, bảo đảm thống nhất với mức hỗ trợ chung của Chương trình. Định mức hỗ trợ Thủ tướng đã kết luận, quyết định nâng mức từ 20 – 40 triệu lên 30 – 60 triệu.

Thứ tư, thống nhất nguyên tắc điều chỉnh kinh phí hỗ trợ từ nguồn kinh phí huy động tại Chương trình phát động và kinh phí từ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên năm 2024, kinh phí từ Quỹ cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát, Quỹ “Vì người nghèo” Trung ương phù hợp với nhu cầu thực tế qua rà soát của địa phương.

Cuối cùng, Ban Chỉ đạo và các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc để kịp thời hướng dẫn, xử lý khó khăn, vướng mắc; tổ chức sơ kết Chương trình vào cuối tháng 6 đầu tháng 7 tới.

Tại Phiên họp, đại diện một số địa phương đã hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát chia sẻ những kinh nghiệm, cách làm trong triển khai nhiệm vụ, kế hoạch đặt ra.